خصلت عمدة این نوع ارزشیابی در پویایی و گستردگی آن است و از معلم انتظار اقداماتی فراتر از آزمون سنتی را دارد، تا تصویری کلی از تمامیت شخصیت دانش‌آموز ارائه دهد. از نتایج این نوع سنجش و ارزشیابی در جهت رشد و ارتقای دانش‌آموز استفاده می‌شود و مهم‌تر از همه این که از هر دانش‌آموز توقع رشد و بالندگی را در حد توان خود او دارد. مشخصة اصلی سنجش پویا و رشددهنده این است که به معلم اطلاعات مستند و معتبری می‌دهد تا براساس آن اطلاعات بتواند مرحله بعدی تدریس خود را طراحی کند.
این نوع سنجش، برای هر دانش‌آموز قابلیت رشد و پیشرفت قایل است و برای آموزش هر دانش‌آموز برنامة خاصی را طراحی می‌کند. در این رویکرد فرآیند ارزشیابی با فرآیند آموزش در هم تنیده، جاری و مستمر است از نتایج این سنجش برای مقایسه یا نمره‌دادن به دانش‌آموز استفاده نمی‌شود. امروز این شیوة سنجش که تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان را می‌پذیرد و به قابلیت رشد هر یک اعتقاد دارد، در نظام‌های پیشرفتة آموزشی مورد توجه قرار گرفته و نقطة عطف ارزشیابی‌های مستمر شده است.
نقش ارزشیابی مستمر در فرآیند آموزش چیست ؟

ارزشیابی مستمر یا سازنده بخشی از فرآیند آموزش تلقی می‌شود. به این معنا که ارزشیابی در جریان آموزش جاری است و معلم به طور مرتب با آن درگیر است. اما نباید چنین تصور کرد که افزایش تعداد دفعات سنجش دانش‌آموز، ارزشیابی را از نوع مستمر و پویا می‌کند. معلمان ممکن است هر هفته یا هر چند هفته یک آزمون طرح کنند و با سنجش آن آزمون دانش‌آموزان را ارزیابی کنند، اما آن چه یک سنجش را از نوع رشددهنده می‌کند، نحوة استفاده از نتایج ارزشیابی است و این که چه کسی از آن استفاده می‌کند.
به عبارت دیگر ارزشیابی مستمر در طراحی برنامة درسی معلم جای خاصی دارد. یعنی معلّم از نتایج سنجش مستمر در تعیین گام بعدی خود در آموزش استفاده می‌کند و به این دلیل است که آموزش و ارزشیابی در هم تنیده می‌شوند و دانش‌آموزان رشد می‌کنند و نباید آن را با سنجش‌های متداولی که گرچه ممکن است مکرر اتفاق افتد، ولی حاصل آن ها ارائه یک نمره یا رتبه است و معلم و دانش‌آموز از آن بهرة دیگری نمی‌گیرند، معادل دانست.
ارزشیابی تشخیصی هم نوعی ارزشیابی مستمر و سازنده است، زیرا هدف آن دریافت کاستی‌ها و مشکلات و خطاهای احتمالی دانش‌آموز است تا در طراحی مراحل بعدی آموزش مورد استفاده قرار گیرد و به این دلیل ما آن را هم نوعی ارزشیابی مستمر می‌دانیم.

درسنجش و ارزشیابی رشددهنده، استفاده از نتایج ارزشیابی حداقل به اندازة جمع‌آوری آنها اهمیت دارد در فرآیند چنین ارزشیابی دانش‌آموزان نقش اساسی دارند، چون آنان هستند که در مرکز یادگیری قرار دارند و نقش اصلی را در پرورش یا اصلاح یک آموخته ایفا می‌کنند. هر چه دانش‌آموزان بیشتر در فرآیند آموزش سهیم شوند،‌ بهتر و بیشتر می‌توانند آموخته‌های خود را در ابعاد مختلف گسترش دهند یا بهبود بخشند؛ به عبارتی شیوة آموختن را بهتر یاد می‌گیرند.
نمودار زیر بخش‌های مختلف فرآیند ارزشیابی مستمر را نشان می‌دهد. هر ارزشیابی که مراحل آن با این نمودار همخوانی داشته باشد، ارزشیابی مستمر است. باید توجه کرد که چگونه از جمع‌آوری اطلاعات و مستندات از فعالیت‌های دانش‌آموز برای قضاوت در طراحی مرحلة بعدی آموزش و رفع کاستی‌ها و نقاط ضعف او در یادگیری استفاده می‌شود.